BÀI 5
NHỮNG CON CHỒN NHỎ
Giô-suê 7:1-8:25
Chúng ta thường có khuynh hướng xem thường những điều
nhỏ nhặt, nhưng đôi khi những điều nhỏ nhặt lại gây ra những thiệt hại lớn.
Một lổ thủng nhỏ có thể làm đắm cả con thuyền lớn. Một
tội lỗi nhỏ có thể phá hoại cả một
gia đình lớn (Công 5:1-11, I Sa 13:8-9).
Tác giả Nhã Ca ví sánh những tội lỗi nhỏ có thể phá hoại
sự tốt đẹp của Hội Thánh giống như “những con chồn nhỏ” phá hại vườn nho:
“Hãy bắt cho
chúng tôi những con chồn,
Những con chồn nhỏ phá hại vườn nho;
Vì vườn nho chúng tôi đương trổ bông” (Nhã ca 2:15)
Những con chồn nhỏ phá hại vườn nho;
Vì vườn nho chúng tôi đương trổ bông” (Nhã ca 2:15)
Cần
phải bắt những con chồn nhỏ, vì nếu không nó sẽ phá hoại cả vườn nho.
Điều
này rất đúng với câu chuyện dân Y-sơ-ra-ên trong cuộc chiến thành A-hi.
Sau khi phá hủy thành Giê-ri-cô, địa điểm kế tiếp mà
dân Y-sơ-ra-ên cần đánh chiếm là thành nhỏ A-hi. Nhìn vào dóc dáng nhỏ bé của
thành, họ tưởng sẽ chiến thắng cách dễ dàng, nhưng Y-sơ-ra-ên đã thất bại một
cách sĩ nhục. Trên dưới ba ngàn tinh binh Y-sơ-ra-ên bị đánh bại và chạy dài trước
một số ít kẻ thù. Lòng dân sự “tan ra như nước”, tướng lãnh thì đau buồn xé áo,
sấp mặt xuống đất và vải bụi đất lên đầu…Nguyên do dẫn đến thất bại, có thể
nói, cũng nhỏ như thành nhỏ A-hi: Tội ăn cắp của một người. A-can, một binh
lính trong quân đội Y-sơ-ra-ên, khi đánh chiếm Giê-ri-cô, đã ăn cắp một “vật
đáng diệt” và giấu dưới trại mình để làm của riêng.
*** Một tội lỗi nhỏ của một người, nhưng có thể đưa đến
sự thất bại lớn cho cả đất nước. Đức
Chúa Trời thành tín giữ lời giao ước, ban đất hứa cho Y-sơ-ra-ên. Tuy nhiên,
Ngài cũng sẽ phó mặc họ cho kẻ thù nếu
như họ bội nghịch lại giao ước Ngài. Đây là lẽ thật không phải chỉ riêng
trong câu chuyện thành A-hi, mà còn là ý tưởng xuyên suốt cả Kinh Thánh.
Câu chuyện đánh chiếm thành A-hi, như đã nói trong bài
5, là phần diễn biến tiếp theo của
câu chuyện chiến thắng thành Giê-ri-cô. Tình tiết xảy ra trong câu chuyện khiến
cho người đọc cảm thấy bất ngờ. Tác giả muốn cho thấy một kẻ thù khác của
Y-sơ-ra-ên là thành A-hi. Không giống như thành lớn Giê ri cô, A-hi nhỏ hơn,
nhưng tinh ranh hơn, nguy hiểm hơn rất nhiều. Câu chuyện cũng nhằm dạy dỗ cho
Cơ-đốc nhân ngày nay về một kẻ thù trong cuộc chiến thuộc linh: Tội lỗi. Ma quỉ
tuy mạnh sức, nhưng đã bị khuất phục bởi quyền năng Chúa, tội lỗi tuy nhỏ,
nhưng rất nguy hiểm vì rất khó để đắc thắng. Nếu dân Y-sơ-ra-ên cần phải có
thái độ dứt khoát loại trừ tội lỗi
A-can thể nào, ngày nay con cái Đức Chúa Trời cần phải loại bỏ khỏi đời sống
mình mọi hình thức tội lỗi cũng thể ấy.
I. CẤU TRÚC
1. A-can phạm tội
(6:1).
2. Thất bại trước A-hi (6:2-5)
3.
Ăn năn và giải quyết tội lỗi
(6:6-26)
4.
Chiến thắng A-hi (7:1-29)
5.
Hưởng phước, tái lập giao ước
(7:30-35)
Về hình thức văn học, có thể
thấy câu chuyện chinh phục thành A-hi trình bày một cấu trúc
tương tự như các câu chuyện kể trong sách Các Quan xét[1] :
tương tự như các câu chuyện kể trong sách Các Quan xét[1] :
***Nếu như tại Giê-ri-cô, chìa khóa của sự đắc thắng là tin cậy và vâng
lời, thì tại A-hi, tác giả cho thấy chìa khóa của sự đắc thắng là thái độ xét mình, ăn năn, dứt khoát với tội lỗi
cho dù lớn hay nhỏ. Câu chuyện tại A-hi giới thiệu một lẽ thật của Thánh Kinh: Đức
Chúa Trời là công bình, Ngài không kể kẻ có tội là vô tội, tuy nhiên Ngài cũng
là Đấng Yêu thương, sẵn lòng tha thứ cho những ai biết hết lòng ăn năn tội lỗi
mình (I Gi 1:9, II Sử 7:14, Thi 51:17).
Giê-ri-cô: Tin Cậy + Vâng Lời = Đắc
Thắng
A-hi : Xét mình +
Ăn năn = Đắc Thắng
II. THẤT BẠI TẠI A-HI:
1. Nhận Diện Kẻ Thù (7:1-3):
Có ba chữ “A” đáng nhớ:
A-hi, A-can và A-cô.
a. Kẻ thù mang tên “A-hi”:
Tên A-hi có nghĩa là “đống đổ nát”. Theo Thánh Kinh Tân tự điển, A-hi là
một thành nhỏ thuộc vùng đồi núi phía đông Bê-tên, nơi Áp-ra-ham đã lập một bàn
thờ cho Chúa sau khi nhận được lời hứa của Ngài về việc ban đất cho dòng dõi
ông (Sáng 12:6-8). Rất có thể trước khi Giô-suê chinh phục đất hứa, A-hi là một
thành lớn nhưng đã đổ nát, và từ đống đổ nát ấy, dân A-hi dựng lại một đồn lũy
nhỏ, sơ xài, chỉ với một số ít binh lính đồn trú. Điều này giải thích lý do tại
sao khi được sai đi do thám A-hi, những người do thám trở về báo cáo cùng
Giô-suê rằng “Lấy
làm vô ích đem cả dân sự đi lên đó; nhưng hãy cho chừng vài ba ngàn người đi
lên đó mà đánh thành A-hi. Chớ làm cho mệt nhọc cả dân chúng đi đó; vì người
A-hi ít quá” (7:3).
Hình ảnh “đống đổ nát” A-hi khiến chúng ta nhớ đến vai trò của ma quỉ và những mưu mô của nó trong cuộc chiến thuộc linh. Ma quỉ vốn là thiên sứ sáng
láng của Đức Chúa Trời nhưng vì cớ lên mình kiêu ngạo, bị hình phạt và trở
thành quỉ sứ (Êx 28:13-14, Ês 14:12-14, II Phi 2:4). Cũng giống như thành A-hi
xây dựng từ một đống đổ nát, ma quỉ đã bị Chúa kết án cho hình phạt đời đời,
nhưng trong thời gian chờ đợi để đến kỳ hình phạt, ma quỉ vẫn còn hoạt động để
chống lại con dân Chúa qua cách cám dỗ họ phạm tội (Khải 20:7-10). Thành A hi đầy
những cạm bẩy giăng ra, khiến cho một đạo quân tinh nhuệ Y-sơ-ra-ên phải chạy
dài, cũng vậy cách mà ma quỉ thường dùng để cám dỗ con cái Chúa là những bẫy dò
của nó. Và một trong những bẫy dò của ma quỉ là ngụy trang tội lỗi dưới những hình thức những điều nhỏ nhặt không
đáng kể (Sáng 3:1-5, Mat 4:1-4).
Tại A-hi, Giô-suê và Y-sơ-ra-ên đã mắc sai lầm khi chủ quan, không cẩn
thận cầu hỏi Chúa để rồi dẫn đến sự thất bại đau buồn.
b. Kẻ thù mang tên “A-can”
A-can là “con trai của
Cạt-mi, cháu của Xáp-đi, chắt của Xê-rách về chi phái Giu-đa”. Tên A-can có nghĩa là “kẻ gây rắc rối”, “kẻ làm cho
đau khổ” (troubler). Có thể đây chỉ là tên mà dân Y-sơ-ra-ên đặt cho ông sau
khi phạm tội. Trong lúc chiếm Giê-ri-cô, A-can lấy cắp “vật đáng diệt” và đem
giấu cho riêng mình. Trong lời thú tội sau đó, ông cho biết gồm có “một cái áo choàng Si-nê-a
tốt đẹp, hai
trăm siếc-lơ bạc, và một nén vàng nặng năm mươi siếc-lơ” (7:21). Điều A-can làm là vi phạm mạng lệnh
của Chúa trước khi đánh chiếm Giê-ri-cô (6:17-18).
Thông thường trong các cuộc chiến
tranh, kẻ thắng được quyền chiếm lấy “của cướp” (Phục
20:14, Ês 9:2). Tuy nhiên đây là trường hợp đặc biệt, vì tất cả mọi vật trong thành đều đã dâng cho Thần mặt
trăng[2].
Chúa truyền cho họ tận diệt tất cả mọi vật ngoại trừ gia đình của Ra-háp
(6:17). Việc A-can ăn cắp cái áo choàng, bạc và vàng, không chỉ mang ý nghĩa của
việc đánh cắp một của cướp bình thường, mà là một hành động xúc phạm đến Chúa
vì “vật đáng diệt” đó là của dâng cho tà thần.
2. Thất bại và đau buồn (7:4-9)
Câu chuyện tiếp theo cho
thấy sự thất bại của đạo quân của Giô-suê. “Vậy, có chừng ba ngàn người đi lên đó; nhưng họ chạy
trốn trước mặt người A-hi. 5 Người A-hi giết
chừng ba mươi sáu người, rượt theo họ từ cửa thành cho đến Sê-ba-rim, và đánh họ
lúc đi xuống dốc”.
Ba mươi sáu người chết
trong cuộc chiến bại. Con số không phải là lớn lắm, nhưng điều đáng nói ở đây
là sự thiệt hại về mặt tinh thần của Giô-suê và dân Y-sơ-ra-ên. Cuộc chiến bại
làm tan mọi nhuệ khí của họ. Tất cả Y-sơ-ra-ên đều suy sụp tinh thần. “Lòng dân sự bèn tan ra như nước. Giô-suê bèn xé áo mình, rồi
người và các trưởng lão Y-sơ-ra-ên sấp mặt xuống đất trước hòm của Đức
Giê-hô-va cho đến chiều tối, và vải bụi đất trên đầu mình.” Lần đầu tiên người ta chứng kiến
Giô-suê thốt lên một lời tiêu cực: “Ôi! Chớ chi chúng tôi chọn phần ở lại bên kia sông
Giô-đanh. Than ôi! Hỡi Chúa! Sau khi Y-sơ-ra-ên đã xây lưng
trước mặt kẻ thù nghịch mình, tôi còn nói làm sao?”.
Sự thất bại tại A-hi làm cho Giô-suê liên tưởng đến một tương lai ảm đạm đang chờ phía trước. Điều gì sẽ
xảy ra nếu như một lần nữa lịch sử được lặp lại ? Điều gì sẽ xảy ra nếu Y-sơ-ra-ên
lại thất bại trước kẻ thù mình ?
3. Giải pháp của Chúa (7:10-15)
Câu chuyện tiếp theo nói
lên sự can thiệp của Chúa vào cuộc thánh chiến. Một lần nữa, Chúa lại giang tay
ra giải cứu dân sự. Nhưng lần này Ngài giải cứu bằng cách khác:
a.
Chúa khích lệ: “Hãy đứng dậy, sao người sắp mặt xuống đất như vậy ?
Không ai có thể tránh khỏi việc thất bại, nhưng điều quan trọng khi thất bại là
quyết định đứng dậy.”
b.
Chúa giải thích: “Y-sơ-ra-ên có phạm tội…Bởi cớ đó, dân Y-sơ-ra-ên không thế chống cự nổi trước
mặt kẻ thù nghịch mình.”
c.
Chúa khẳng định: “Nếu các ngươi không cất khỏi
giữa mình vật đáng diệt ấy, thì ta không còn ở cùng các ngươi nữa”
d.
Chúa truyền lệnh: “Hãy đứng dậy làm cho dân sự
nên thánh, sáng mai các ngươi sẽ đi đến gần từng chi phái…Người
nào bị chỉ ra là kẻ có của đáng diệt đó, sẽ bị thiêu nơi lửa.
Đức Chúa Trời là Đấng chậm giận, đầy ơn và giàu lòng thương xót. Ngài
không chấp nhận tội lỗi, nhưng luôn khích lệ con cái Ngài xét mình để ăn năn hầu
được thương xót.
4. Sự đáp ứng của Giô-suê - Trủng A-cô (7:16-26)
Một lần nữa, tác giả cho
thấy sự tin cậy và vâng lời của Giô-suê. Cuộc tìm kiếm và giải quyết vấn đề tội lỗi được thực hiện một cách dứt khoát: “Vậy,
Giô-suê dậy sớm, biểu Y-sơ-ra-ên đến gần từng chi phái; và chi phái Giu-đa bị
chỉ ra. 17 Đoạn, người biểu các họ hàng
Giu-đa đến gần; và họ hàng Xê-rách bị chỉ ra. Đoạn, người biểu họ hàng Xê-rách
lại gần từng gia trưởng; và Xáp-đi bị chỉ ra. 18 Người
biểu nhà Xáp-đi đến gần từng người; thì A-can, con trai của Cạt-mi, cháu của
Xáp-đi, chắt của Xê-rách về chi phái Giu-đa, bị chỉ ra”.
Người kể chuyện không giải
thích phương cách mà Giô-suê dùng để
xác định thủ phạm. Từng chi phái, từng gia tộc rồi gia đình được “chỉ ra”. Các
nhà giải nghĩa thì cho rằng cách mà họ làm là nhờ vào sự mạc khải của Chúa qua
việc gieo hai hòn đá U-rim và Thu-nim (Xuất 28:30). Dân Y-sơ-ra-ên vẫn thuờng
làm điều này mỗi khi muốn tìm biết ý muốn Chúa. Đức Chúa Trời vẫn ở cùng dân
Ngài để hướng dẫn họ qua hòn đá thánh. Ngày nay U-rim và Thu-nim chính lời Chúa
và Thánh Linh Ngài. Thánh Linh trong lòng con cái Chúa có thể giúp họ biết làm
thể nào để nhận biết tội lỗi mình (Gi 16:8-9).
Cuối cùng thủ phạm chính
cũng được xác định: A-can. Tội lỗi được giải quyết cách rốt ráo. Dân Y-sơ-ra-ên
ném đá A-can. Chẳng những một mình A-can mà là tất cả những ai đồng lỏa với
ông, tất cả đều bị ném đá (7:25). Y-sơ-ra-ên đặt tên chổ này là A-cô, có nghĩa
là “trủng khuấy rối”.
III. CHIẾN THẮNG THÀNH A-HI (8:1-29)
Thất bại là mẹ thành
công. Mẹ đau đớn sanh con thể nào thì người thất bại cũng phải “chấp nhận
thương đau” để được thành công cũng thể ấy. Biến cố tại trủng A-cô là một sự
đau đớn, giống như một cơn đau quặn thắt của người mẹ thất bại. Không ai không
đau lòng khi thấy cả dân sự Y-sơ-ra-ên dùng từng cục đá ném vào những người
thân của mình cho đến chết. Nhưng đó là sự đau đớn cần thiết để giúp cho
Y-sơ-ra-ên nhận biết nguyên tắc bất
di dịch của Đức Chúa Trời: “Đức Giê-hô-va vốn chậm nóng giận và đầy ơn; hay xá điều
gian ác và tội lỗi; nhưng không kể kẻ có tội là vô tội” (Xuất 34:7, Dân 14:18). Xử lý tội lỗi luôn là điều đau buồn, nhưng
cương quyết xử lý tội lỗi giúp nhiều người khác nhận ra ý muốn Chúa hầu làm
theo là điều cần thiết.
1. Mạng lệnh đứng lên sau thất bại (8:1-3)
Nhận biết sự đau buồn của
Giô-suê và dân Y-sơ-ra-ên, một lần nữa Đức Chúa Trời lại khích lệ họ. “Ngươi chớ sợ,
chớ ái ngại. Hãy đem theo mình hết thảy quân lính, chỗi dậy đi lên hãm đánh
thành A-hi. Kìa, ta đã phó vào tay ngươi vua A-hi, dân sự, thành, và xứ của người”. Lời hứa “ta đã phó A-hi” làm một động cơ thúc đẩy
Giô-suê một lần nữa tiếp tục đứng lên chiến đấu.
2. Chiến trận A-hi - Kế “Điệu hổ ly sơn” (8:4-29).
Đối với những người thợ
săn, việc giết được cọp dữ khi nó còn trong nơi trú ẩn trên núi cao là vô cùng
khó khăn. Cách hay hơn hết là dụ nó ra khỏi nơi trú ẩn ấy và vây bắt. Ở ngoài
nơi ẩn náu, cọp dữ cách mấy cũng dể dàng chịu khuất phục.
Điều thú vị và ngạc nhiên
là từ thời xa xưa, Giô-suê đã biết áp dụng chiến
thuật “Điệu hổ ly sơn”. Giô-suê phân chia đạo quân Y-sơ-ra-ên thành hai đội,
chính ông thống lãnh đạo binh tiên phong. Đội thứ hai mai phục ở một nơi thuận
lợi. Chiến thuật được sắp đặt như sau: Giô-suê sẽ khiêu chiến và đánh trận cùng
kẻ thù, sau đó giả vờ thua chạy để dụ họ đuổi theo. Khi đến nơi mai phục, Giô
suê ra hiệu lịnh phản công. Tất cả các đạo quân đã được sắp đặt trước cùng xông
ra, số còn lại thì đốt thành. Từ xa khi thấy khói thành bay lên, quân A-hi nao
núng và mất tinh thần nên bị đánh bại. Tất cả đều bị giết, Vua A-hi cũng bị bắt
và giết chết.
So với chiến trận tại
Giê-ri-cô, chiến trận tại A-hi có nhiều điểm khác nhau, nhận diện những điểm
khác nhau giúp tìm ra những bài học thuộc linh:
|
NỘI DUNG
|
TRẬN GIÊ-RI-CÔ
|
TRẬN A-HI
|
|
Sức mạnh kẻ thù
|
Nhờ vào thành lũy kiên cố
nhưng không có sự chuẩn bị.
|
Thành lũy đơn sơ nhưng đầy
cạm bẩy.
|
|
Sức mạnh Y-sơ-ra-ên
|
Chiến đấu bằng sức mạnh
thuộc linh của sự vâng phục.
|
Chiến đấu bằng sức mạnh của
các binh sĩ và sự khôn ngoan.
|
|
Mạng lệnh
|
Giết không chừa, ngoại trừ
gia đình Ra-háp. Đốt hết của cải, những gì bằng vàng, bạc … dùng làm của lễ
biệt riêng ra thánh cho Chúa
|
Giết hết không chừa, nhưng
được hưởng những của cải và súc vật.
|
|
Bí quyết thắng hơn
|
Tin cậy vâng lời
|
Ăn năn và giải quyết tội lỗi
|
Như đã nói trong phần I của
Bài 5, cuộc chiến tại Giê-ri-cô và A-hi
là sự minh họa cho hai kẻ thù trong cuộc chiến thuộc linh của Hội thánh ngày
nay. Giê-ri-cô là minh họa cho quyền lực của ma quỉ. Ma quỉ tuy mạnh mẽ nhưng đã bị Chúa khuất phục, bí
quyết của sự thắng hơn là sự tin cậy và vâng lời. A-hi minh họa cho sự nguy hiểm
của tội lỗi. Tội lỗi xuất hiện dưới những hình thức xem dường như nhỏ nhặt
không đáng kể (giống như những con chồn nhỏ trong vườn nho) nhưng hết sức nguy hiểm. Người ỷ lại vào sức mạnh của
mình dể dàng sa vào bẩy dò của nó, nhưng người chiến thắng là người khôn ngoan
biết cách tránh xa nó. Dân Y-sơ-ra-ên dụ quân thành A-hi ra khỏi chổ nó, đố phá
thành để không còn chổ trú ẩn cho nó thể nào, ngày nay con cái Chúa phải “làm
chết tất cả mọi chi thể” của nó trong đời sống mình (Côl 3:5).
III. LẬP BÀN THỜ TRÊN NÚI Ê-BANH, SỰ TÁI LẬP GIAO ƯỚC (8:30-35)
Sau chiến thắng tại A-hi,
Giô-suê truyền lập một bàn thờ trên núi Ê-banh, thực hiện mạng lệnh mà Môi-se
đã truyền dạy trước đó (Phục 11:29). Ê-banh là ngọn núi nằm gần một ngọn núi
khác là Ga-ri-xim trong trủng Si-chem. Đây là hai ngọn núi mang hai ý nghĩa trong giao ước với Chúa: Lời
chúc lành và lời chúc dữ (rủa sả). Ga-ri-xim là ngọn núi của lời chúc lành và
Ê-banh là ngọn núi của lời chúc dữ. Lời chúc lành dành cho người vâng giữ giao
ước Chúa và lời chúc dữ dành cho người từ bỏ nó. Giô suê khắc bảng luật pháp của
Chúa tại Ê-banh và đọc cho dân sự nghe cả hai lời chúc để nhắc cho Y-sơ-ra-ên về
sự lựa chọn của mình. Y-sơ-ra-ên tự do để lựa chọn, hoặc làm theo lời Chúa để
được phước hay phạm tội để bị rủa sả. Bài học từ A-can trong chiến trận tại
thành A-hi là một minh chứng mạnh mẽ: “Đức Giê-hô-va vốn chậm nóng giận và
đầy ơn; hay xá điều gian ác và tội lỗi; nhưng không kể kẻ có tội
là vô tội” (Xuất 34:7, Dân 14:18).
Ai cũng có quyền lựa chọn
cho mình một lối sống. Cũng giống
như dân Y-sơ-ra-ên ngày xưa, bạn có thể lên núi Ga ri xim bằng việc sống một đời
sống thánh khiết để được phước. Hoặc lên núi Ê-banh, bằng việc sống đời sống tội
lỗi để rồi nhận lấy hình phạt cho mình và cả gia đình mình.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét